Khi nhắc đến những tác phẩm nghệ thuật ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Việt Nam, bức tranh Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc luôn nổi bật với vẻ đẹp và ý nghĩa đặc biệt. Trong bài viết này, hãy cùng Trung tâm Mỹ Thuật Sống khám phá những điều thú vị và đầy ý nghĩa về “Bảo vật quốc gia” này.
1. Đôi nét khái quát về bức họa Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc
1.1. Bức tranh Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc của ai?
Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc là tác phẩm nổi tiếng về Chủ tịch Hồ Chí Minh của họa sĩ Dương Bích Liên. Ông là một trong những thế hệ học trò cuối cùng học tại Trường Cao đẳng Mỹ Thuật Đông Dương - một ngôi trường danh giá về nghệ thuật có nhiều họa sĩ nổi tiếng theo học như họa sĩ Nguyễn Sáng (tác giả của bức tranh Thanh Niên Thành Đồng), họa sĩ Tô Ngọc Vân (tác giả của bức tranh Thiếu nữ bên hoa huệ).
Năm 1946, họa sĩ Dương Bích Liên cùng nhiều nghệ sĩ Hà Nội tham gia kháng chiến chống Pháp. Ông là một trong những họa sĩ đầu tiên được kết nạp Đảng trên chiến trường.
Ông là một trong những tứ kiệt của làng hội họa nước ta: Nghiêm, Liên, Sáng, Phái và đặc biệt thành công về các tác phẩm tranh chân dung thiếu nữ.
Họa sĩ Dương Bích Liên bên trái bức ảnh
Tác phẩm của họa sĩ Dương Bích Liên chứa đựng chất hiện thực lãng mạn, khéo léo khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn của con người và thiên nhiên Việt Nam qua những đường nét tinh tế.
1.2. Bức tranh Bác Hồ Chiến khu Việt Bắc ra đời như thế nào?
Tranh Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc được họa sĩ Dương Bích Liên vẽ vào năm 1980. Ông lấy cảm hứng từ những ngày được sống và hoạt động gần gũi với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trong bức sơn mài, họa sĩ Dương Bích Liên khắc họa một không gian núi rừng rộng lớn, hòa quyện giữa trời và nước. Hồ Chủ tịch và con ngựa đang chuẩn bị vượt qua dòng suối, ngựa đã đóng yên và Người trong bộ áo nâu giản dị, bình tĩnh chuẩn bị đối mặt với dòng lũ cuộn chảy.
Tác phẩm Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc được lấy cảm hứng khi tác giả sống gần với Chủ tịch Hồ Chí Minh
Hình ảnh Hồ Chủ tịch, với dáng vẻ bình thường và giản dị bên cạnh con ngựa, hòa quyện vào khung cảnh hùng vĩ của núi rừng, tựa như một vị tiên trong thiên nhiên hoang sơ.
2. Đặc điểm của bức tranh Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc
Bức họa Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc được họa sĩ Dương Bích Liên vẽ bằng chất liệu sơn mài, giống như các bức tranh nổi tiếng như bức tranh Thánh gióng (Nguyễn Tư Nghiêm), bức tranh Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ (Nguyễn Sáng). Bức tranh có kích thước 99,8 x 180 cm. Tác phẩm được Nhà nước công nhận là “Bảo vật quốc gia” vào năm 2017.
Bức tranh mang bố cục phá cách hiện đại, với cấu trúc cô đọng và những mảng màu lớn tạo nên không gian tối giản. Mặc dù sử dụng chất liệu sơn mài truyền thống, họa sĩ đã kết hợp những khám phá mới mẻ với phong cách hiện đại, tạo nên một tác phẩm vừa tinh tế, vừa lãng mạn đậm chất Á Đông.
Bức tranh Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc ngoài đời thực
Họa sĩ Dương Bích Liên khéo léo sử dụng bút pháp phóng khoáng trên nền sơn mài, với một bảng màu chủ yếu là xanh lá và vàng, nhưng lại tạo ra sự tương phản sắc nét và đa dạng. Những sắc thái đậm nhạt sinh động khiến không gian trở nên rộng lớn và mênh mông, như thể bạn có thể nghe thấy tiếng lá cây rừng xào xạc và dòng suối chảy cuồn cuộn.
Trong khung cảnh hùng vĩ của núi rừng, hình ảnh Người và ngựa - hai nhân vật chính - hòa quyện thành một khối vững chắc, được đặt ở góc bên phải của bức tranh. Họ hiện lên với sự bình tĩnh và bao dung, sẵn sàng vượt qua dòng suối, tạo nên một cảnh tượng vừa mạnh mẽ, vừa đầy tinh tế.
Bức tranh vẽ Bác Hồ tại chiến khu Việt Bắc đã giành giải thưởng cao nhất tại Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1980.
3. Bức tranh Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc đang ở đâu?
Bức Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Nơi đây là trung tâm lưu giữ và trưng bày các tác phẩm nghệ thuật đặc sắc của nước ta từ các thời kỳ khác nhau.
Kết luận
Trung tâm MTS vừa giới thiệu đến bạn về bức tranh Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc. Qua bàn tay tài hoa của họa sĩ Dương Bích Liên, bức tranh mang đến cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc về sự giản dị và kiên cường của Bác Hồ trong thời kỳ kháng chiến.
