Wikipedia : Thảo luận/Lưu 68

Thảo luận này đã được đóng. Vui lòng không chỉnh sửa. Các ý kiến tiếp theo vui lòng viết ở chỗ khác. Thảo luận này không nhận thêm sửa đổi mới.

Một tuần trước, tôi có đưa ra thảo luận về độ nổi bật của chủ thể văn hóa trước 1975. Sau cùng, cái cốt lõi quan trọng nhất vẫn là nguồn. Bởi về chủ thể này, vì lý do lịch sử - chính trị mà nhiều chủ thể không thể tìm được nguồn đủ mạnh và đạt yêu cầu trên Google (xét hoàn cảnh ở Việt Nam), còn việc đi Mỹ, Canada, Australia hay Châu Âu tìm nguồn hàn lâm (sách báo) trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện tại gần như là không thể (ít nhất trong 1-2 năm tới), và cũng không thể bắt ép người Việt hải ngoại đóng góp cho Wikipedia được. Nói chua chát thì Alphama có viết “Nếu người Việt hải ngoại không chịu bảo tồn văn hóa thì chịu“. Thực trạng chung của nhiều nghệ sĩ trước 1975 là như thế, mặc dù về lịch sử họ đều được xác nhận là có đóng góp quan trọng cho âm nhạc miền Nam. Và điều đó cũng góp phần lý giải vì sao nhạc Bolero vẫn chiếm thị phần lớn (có thể nói là lớn nhất) ở Việt Nam hiện nay, nên nhu cầu tìm hiểu về chủ đề này là rất lớn.

Xuất phát từ thực tiễn, thông qua quá trình rà soát nhiều lần, tôi thấy chỉ có hai nguồn tốt nhất, một là Nhạc Xưa Thời Báo (https://nhacxua.vn) và Zing MP3 phần tiểu sử ca sĩ. Điều đáng buồn là hai nguồn này đều không được xem là nguồn đáng tin cậy ở Wikipedia. Nhạc Xưa Thời Báo đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu về chuyên môn, tính khách quan nhưng điểm làm cho nó bị coi là nguồn yếu chính là về xuất xứ của nguồn này (chủ) ở đâu thì không ai biết (đề mỗi “Ban Biên Tập”). Với Zing MP3, xuất xứ rõ ràng hơn song vấn đề là tiểu sử ca sĩ đến 90% là lấy từ nội dung của những trang web giống Nhạc Xưa Thời Báo. Một thực tế đáng buồn.

Nhiều báo chí ở Việt Nam, dù lớn hay nhỏ, trừ các trường hợp quá thành danh và hay về nước như Chế Linh, Thanh Tuyền, Giao Linh, Phương Dung, Hương Lan... thì phần còn lại trong tình trạng hết sức bi đát, lèo tèo hoặc không có bài đề cập. Một số tác giả trao đổi với tôi là khi viết bài về các trường hợp ít được biết đến hơn họ đều phải tham khảo những nguồn kiểu như Nhạc Xưa Thời Báo hay Zing MP3 rất nhiều, và sau khi phỏng vấn trực tiếp chủ thể được nhắc đến thì được xác nhận là chính xác. Tuy nhiên, cốt yếu vẫn phải dùng những nguồn báo chí mạnh lèo tèo ấy để viết bài và phần nhiều chất lượng các bài viết “khá thấp”.

Về nhạc Bolero, được xem là một dạng văn hóa đại chúng, Wikipedia tiếng Anh có đề cập:

However, due to the subject matter, many may not be discussed in the same academic contexts as science, law, philosophy and so on; it is common that plot analysis and criticism, for instance, may only be found in what would otherwise be considered unreliable sources. Personal websites, wikis, and posts on bulletin boards, Usenet and blogs should still not be used as secondary sources. When a substantial body of material is available, the best material available is acceptable, especially when comments on its reliability are included.

Tạm dịch: Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhiều vấn đề có thể không được thảo luận trong cùng bối cảnh học thuật như khoa học, luật, triết học, ...v.v. Thông thường, ví dụ, phân tích và phê bình cốt truyện chỉ có thể được tìm thấy trong những nguồn được coi là không đáng tin cậy. Các trang web cá nhân, wiki và các bài đăng dưới dạng bảng thông báo, Usenet và blog vẫn không nên được sử dụng làm nguồn thứ cấp. Nhưng khi có sẵn một số lượng các nguồn như vậy, thì nguồn được xem tốt nhất hiện có có thể được chấp nhận, đặc biệt khi các nhận xét về độ tin cậy của nó được đưa vào.

Chính vì vậy, tôi thiết nghĩ nên có phương án đồng thuận, công nhận tính hợp lệ của Nhạc Xưa Thời Báo và Zing MP3 làm nguồn tham khảo sơ cấp chấp nhận được trong các bài viết về chủ thể trước năm 1975 (không áp dụng các trường hợp khác). Thiết nghĩ đào mãi trên Google, trong bối cảnh kiểm duyệt thông tin gắt gao ở Việt Nam hiện tại, cũng chỉ có bằng đấy nguồn thôi. Mời mọi người cho ý kiến! Xin cảm tạ! — MessiM10 09:16, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]

• Ý kiến Nhiếp mỗ thấy Zing Mp3 không được đâu, ngoài nội dung thì nó là trang nghe nhạc online mà. Nhiếp Phong (thảo luận) 09:22, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Zing MP3 hình như từng vướng phải bê bối genk.vn/truoc-khi-di-kien-tiktok-doi-95-trieu-usd-vng-da-tung-la-bi-don-cua-hang-loat-vu-kien-lien-quan-den-vi-pham-ban-quyen-20200825113235562.chn vi phạm bản quyền.[cần nguồn tốt hơn] Người Dùng Không Định DanhĐặt tên cho tôi 09:33, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]

@NguoiDungKhongDinhDanh: Vi phạm tầm chục năm thôi. Đáng tiếc, ngày xưa nghe không thiếu nhạc gì cả. Nhiếp Phong (thảo luận) 09:37, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Hồi 2010 2011 tôi dùng Zing MP3 nghe nhạc HKT suốt, cả tuổi xuân liền với đủ mọi loại dịch vụ của VNG. Người Dùng Không Định DanhĐặt tên cho tôi 09:40, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Hồi đấy, có cái Zing Me dùng còn nhiều hơn FB, rất tiếc, không chơi lại được. Nhiếp Phong (thảo luận) 09:43, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Năm 2012, webgame Kotex Bang Bang (nay đã sập, mất toàn bộ dữ liệu, chuyển sang nền tảng mới) được đánh giá là game hay nhất năm, còn LOL chỉ đứng hạng 4. Nói vậy đủ biết VNG ảnh hưởng khủng thế nào. Người Dùng Không Định DanhĐặt tên cho tôi 10:04, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Nhớ hồi xưa bị bạn chửi nghe nhạc HKT nhiều là bị ung thư, nhưng vẫn cứ nghe hoài. Đặc biệt là bài Nàng kiều lỡ bước. - Rùa tai đỏ 10:25, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Nhiếp mỗ đánh giá rất cao nhóm nhạc này, đặc biệt ở khả năng vũ đạo và hát live. Tuyệt vời, thành viên Titi vẫn rất phong độ: [1]. Quả tung mic của anh ta tôi thường áp dụng khi đi hát đám cưới làng. Nhiếp Phong (thảo luận) 10:36, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]

• Ý kiến Nhạc Xưa thì xem xét sau chứ Zing MP3 thì chắc chắn là tôi Phản đối. Nguồn cho cái sự VPBQ của Zing MP3 thì đầy ra [2] [3] [4], không có chuyện chấp nhận web có lịch sử VPBQ nghiêm trọng làm nguồn được.˜“*°•༒??????༒•°*”˜ 10:08, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Nhạc Xưa thì ok. Zing MP3 thì 100% là không thể chấp nhận được vì nhiều lý do. SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 10:15, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Zing MP3 là trang web của tư nhân, nội dung mang tính cóp nhặt, sưu tầm để thu lợi là chính, ít có tính cộng đồng. P.T.Đ (thảo luận) 12:51, ngày 2 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến ThiênĐế98, Nguyenhai314, Kantcer, Biheo2812, Nacdanh cùng các thành viên khác có đi qua: Mời mọi người cho thêm ý kiến về vấn đề này, để có cái nhìn toàn diện nhất. — MessiM10 17:32, ngày 4 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Bán phản đối Không Zing MP3, còn nhacxua thì tuỳ cộng đồng. Người Dùng Không Định DanhĐặt tên cho tôi 18:48, ngày 4 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Tạm thời cứ dùng nguồn Nhạc xưa, Zing MP3 cũng chỉ sao chép từ các nguồn khác. Biheo2812? 02:38, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Bán phản đối NhacXua là của nhà báo Đông Kha báo Thanh Niên và một thành viên nhóm Quán Nhạc Vàng. Lúc trước, tôi có không đồng tình ông này về việc liệt kê sáng tác của nhạc sĩ trong bài viết mà không tìm hiểu kỹ, lấy bài của Anh Bằng, Đài Phương Trang để là sáng tác nổi tiếng của Vinh Sử. Sau này thì chịu tra cứu kỹ hơn, lập ra luôn trang NhacXua. Trang này tư liệu khá ổn, nhiều lần đi tận nơi tìm nhà các nhạc sĩ để viết bài cũng như có các tư liệu cụ thể trước 1975. Tuy nhiên, vẫn có một số bài dạng lá cải như "chuyện tình ái nhạc sĩ Lam Phương" mơ hồ không kiểm chứng được - cái nào quá mơ hồ thì không nên sử dụng. Theo tôi, đây là trang tư liệu nhạc vàng tốt nhất trong nước. Còn Zing MP3 tư liệu gì đâu? Phần tiểu sử ca sĩ, nhạc sĩ của họ cũng là copy theo nguồn internet. Không sử dụng tham khảo được. ⁂Kantcer 04:06, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]

Vinh Sử mới là người mạo danh, tự tiện lấy bài hát của các nhạc sĩ khác rồi ký tên mình vào dẫn đến một số nhầm lẫn. Biheo2812? 07:21, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] @Biheo2812: Dĩ nhiên là vậy, nhưng lúc đó ông này viết báo giới thiệu Vinh Sử mà không tìm hiểu kỹ, cứ quăng một đống bài không phải của Vinh Sử lên. ⁂Kantcer 07:32, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Chào bạn, mình là Đông Kha. Chắc bạn nhầm vì mình chưa bao giờ viết bài cho báo Thanh Niên, mình cũng chưa bao giờ viết bài giới thiệu Vinh Sử đăng lên báo, và là người quyết liệt viết những bài vạch trần sự mạo danh của VS. Mình đã gặp trực tiếp các nhạc sĩ, và nhiều lần nghe kể về việc VS "ăn cắp" nhạc của người khác như thế nào :) - 118.69.8.249 (thảo luận) 08:53, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] @Kantcer và 118.69.8.249: Tôi thấy hơi khó tin. Một người dùng Wikipedia thông thường gần như không bao giờ biết đến trang này, chứ đừng nói là vào tận nơi để đính chính thông tin sai. Xin cho biết bạn tìm thấy đề mục này thế nào? Người Dùng Không Định DanhĐặt tên cho tôi 09:01, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Trước tiên xin cám ơn các bạn đã tín nhiệm nhacxua.vn. Nếu bạn không tin, có thể gửi email về bbt@nhacxua.vn để được xác nhận. Tôi vẫn thường theo dõi wiki thì biết trang này là chuyện bình thường mà :) - 118.69.8.249 (thảo luận) 09:04, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Chục năm trước, có khi nào tôi nhầm Đông Kha với Nguyễn Thụy Kha không nhỉ? ⁂Kantcer 10:23, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Dạ cũng có thể, nhưng ông Thụy Kha này chủ yếu viết về các nhạc sĩ tiền chiến hoặc gần như vậy, và thường đăng lên báo Người Lao Động. Nếu là chục năm trước thì chắc chắn không phải là mình rồi, vì cái tên Đông Kha chỉ xuất hiện vài năm gần đây thôi ạ - Phoipha (thảo luận) 10:31, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Tài khoản 16 năm mà khiêm tốn quá. Người Dùng Không Định DanhĐặt tên cho tôi 11:08, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Dạ, tài khoản 16 năm, nhưng mình đang nói đến cái tên Đông Kha, mình chỉ sử dụng trong vài năm gần đây thôi ạ - Phoipha (thảo luận) 11:21, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]

• Phản đối với Zing MP3, trang này đã từng bị vi phạm bản quyền. Còn trang nhacxua.vn thì có thể xem xét. #MASTERENDLESS (thảo luận) 09:05, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Sao không để phiếu là Bán đồng ý mà là Bán phản đối. Tôi nhìn vào cứ tưởng phản đối hết đề xuất. P.T.Đ (thảo luận) 12:06, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời] Kiểu này có khác gì phiếu trắng ngày xưa đâu. Mà phiếu trắng hình như đâu còn được áp dụng nữa. - Rùa tai đỏ 12:30, ngày 5 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Cảm ơn @CVQT: đã gắn tên tôi tại đây. Sau khi lướt nhanh qua một số tham chiếu của những người liên quan, và thông tin gợi dẫn rằng NhacXua do một người có chuyên môn chủ bút, được nhiều thành viên xác nhận. Đồng thời đối chiếu Wikipedia:Không đăng nghiên cứu chưa được công bố, mục "Nguồn sơ cấp, nguồn thứ cấp, và nguồn hạng ba" (đọc kỹ phần nguồn hạng ba, tôi cho rằng website này khá giống định nghĩa này). Cũng như Wikipedia:Thông tin kiểm chứng được tại mục "Nguồn thường không đáng tin cậy", tiểu mục "Nguồn tự xuất bản" nói rằng: "Các nguồn tự xuất bản của chuyên gia có thể được coi là đáng tin cậy nếu nó thuộc về một chuyên gia có thẩm quyền trong lĩnh vực đó, tức là các tác phẩm trong lĩnh vực đó của chuyên gia này từng được các nhà xuất bản độc lập, đáng tin cậy xuất bản. Hãy thận trọng khi sử dụng các nguồn này: nếu thông tin trong nguồn thật sự phù hợp để đưa vào bài, có thể nó đã được xuất bản trong các nguồn độc lập đáng tin cậy rồi." Rõ ràng nếu chủ trang là một người hoạt động báo chí trong lĩnh vực âm nhạc thì hoàn toàn ổn để dùng, trong trường hợp có một nguồn thứ cấp đề cập tương đồng hãy bổ sung bên cạnh để tăng mức xác tín của nguồn, còn không thì nguồn NhacXua được chấp nhận. Còn Zingmp3 gì đó chỉ đơn thuần là một trang nhạc số trực tuyến (mà theo xu hướng đú đởn tại Việt Nam hay gọi mỹ miều 4.0), với nhân viên công ty cóp nhặt thông tin tùm lum, cũng không có vai trò gì trong âm nhạc Việt Nam ngoài kho tổng hợp, công ty này không phải một pháp nhân cung cấp tin tức hay xây dựng lộ trình trở thành bách khoa toàn thư âm nhạc, công ty này đơn thuần là lợi nhuận ăn chia, nên Zingmp3 gì đó không thỏa mãn. Hy vọng những ca khúc hoặc tình khúc hoặc những thi ca từng huy hoàng trong lịch sử không bị lãng quên. Chúc bạn @CVQT: đạt được thành công, hy vọng công việc của bạn bớt khó khăn hơn, tôi chỉ san sẻ được chút ít gánh nặng này cho bạn với một ý kiến nhỏ bé. Chúc vấn đề nhanh chóng được gỡ rối.-Nacdanh (thảo luận) 16:28, ngày 6 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]
• Ý kiến Dạ, Nhạc Xưa thì ổn nhưng Zing MP3 thì không ổn ạ. Zing MP3 chỉ có nhạc chứ có cái gì đâu. Có khi Youtube có nhiều nguồn còn chính thống hơn Zing MP3. Nhạc trước 75 trên Zing chắc nó sửa đầy lời ra ấy. Hungdong16 (thảo luận) 07:08, ngày 13 tháng 9 năm 2021 (UTC)[trả lời]