Như thế nào là một cây sáo, tiêu tốt – cách chọn mua sáo trúc. Đây là vấn đề được rất nhiều bạn quan tâm bởi phong trào thổi sáo trúc, tiêu hiện nay đã dần dần rất phổ biến. Bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu rõ như thế nào là một cây sáo tốt, cách chọn sáo, tiêu.
Các tiêu chí để chọn sáo tốt – Như thế nào là sáo tốt:
- Chọn sáo chuẩn âm: Âm chuẩn là yếu tốt cần thiết hàng đầu, tuy nhiên, còn tùy vào hơi, nhiệt độ môi trường, ấp ngữa môi mà cao độ của sáo và tiêu sẽ khác nhau, sự chênh lệch có thể lên tới 1/2 cung. Vậy nên để kiểm tra độ chuẩn các bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
– Làm nóng sáo trước lúc test (nếu vào mùa lạnh, bạn nên thổi sáo 1 lúc hoặc dùng tay xoa cho sáo nóng lên chút vì lạnh sáo sẽ bị non hơn so với bình thường, sau khi thổi sáo được 1 lúc sáo sẽ nóng lên và cao lên).
– Thử ấp ngữa môi để test sáo và bạn cũng cần một luồng hơi khỏe. Các bạn có thể chọn những cây sáo phù hợp với làn hơi yếu của các bạn, nhưng khi hơi yếu quá thì tiếng sáo sẽ không đẹp, vậy nên, các bạn cần học cách ngữa môi (ngữa môi hay ngữa sáo ra sẽ làm cho hơi đi vào sáo nhiều hơn, tiếng sáo sẽ đầy, đầm và vang hơn, tấc nhiên là ban đầu mới thay đổi sẽ hơi xì và không quen – hay soi gương thử nhé).
– Tiêu sáo không thể tránh khỏi việc phô quảng, tức là quảng 1 già hơn quảng 2, đặc biệt là sẽ lệch quảng nhiều hơn ở các nốt cao như sol, la, si, hoặc đôi lúc là ngược lại (ở tiêu). Tuy vậy, cây sáo tốt sẽ hạn chế phô quảng và hơi thổi tốt, người thổi sáo tốt sẽ hạn chế phô quảng. Vậy nên, khi test, các bạn cần test đủ các nốt từ do1 đến do3, re3 (các nốt cao hơn thì sai số nhiều hơn và có thể bỏ qua). Việc test như vậy cũng sẽ giúp các bạn thổi sáo tốt hơn.
=> Như vậy, hãy cố tập thổi sáo tốt rồi hãy test sáo nhé! Và đôi lúc, các bạn đừng quan trọng quá về độ chuẩn, tương đối là được, vì khi các bạn hòa beat, sự chênh lệch ít (trung bình không quá 20%, và cao nhất không quá 40% – 100% = 1/2 cung) dường như sẽ không ảnh hưởng hoặc không đang kể, nghe vẫn không phô. - Chọn sáo full quảng 3 (full sol3): thổi được đủ các nốt cần thiếtvà lên đủ nốt từ Do1 đến Sol3 được xem là điều kiện để nhận biết một cây sáo tốt, tuy nhiên, trong một số trường hợp, 1 số tone sáo, loại sáo, chúng ta không nhất thiết phải quan trọng các nốt cao. Ví dụ, sáo tone trầm hoặc tiêu do chú trọng các nốt trầm nên các nốt cao có thể khó lên hoặc không lên được một số nốt và các nốt đó cũng ít gặp khi chơi loại tiêu sáo đó. Và thường thì sáo cần tối thiểu lên được đến nốt re3 và cần nốt rê 3 mượt mà một chút.
- Chọn sáo, tiêu thổi mượt các nốt thế bấm phụ: Si giáng 1, si giáng 2, Re3 là 3 nốt thường được để ý đến. Các nốt này cần nhẹ, thổi tiếng đẹp. Si giáng 2 thường là nốt ít được biết đến nhưng rất quan trọng khi test sáo, các bạn cần test nốt này. Tuy nhiên, ở một số loại sáo như sáo trầm hay tiêu, nốt si giáng 2 có thể sẽ hơi bí, và chúng ta cũng có cách để khắc phục điều đó bằng thế bấm.
Cách thổi nốt si giáng 2 dể và đẹp hơn: nốt si giáng 2 thường được mở theo thế bấm chỉ bịt ngón nốt la và mở tất các các nốt, tuy nhiên, các bạn có thể thử sang thế bấm mở si và rê (thế này hơi cao), hoặc mở si và sol (thế này rất tốt đó), ở tiêu hoặc sáo 10 lỗ thì các bạn có thể kết hợp mở thêm một số nốt thăng giáng nữa nhé! - Chọn sáo, tiêu sử dụng kỹ thuật đánh lưỡi và reo: Đây là vấn đề không quan trọng trong nhiều trường hợp và với nhiều bạn, tuy nhiên, nếu nhu cầu của các bạn cần sử dụng các kỹ thuật này nhiều và tone sáo các bạn cần mua phù hợp (sáo đô c5 chẳng hạn thì nên test). Các bạn nên test các nốt, đặc biệt là các nốt quảng 3 khi sử dụng 2 kỹ thuật này. Tuy nhiên, đối với sáo trầm và tiêu, thì việc đánh lưỡi và reo sẽ khó hơn, đó là điều dể hiểu và có thể xem là tất yếu, có cách để khắc phục nhưng sẽ không toàn vẹn, do vậy, các bạn nên bỏ qua hoặc không quan trọng tiêu chí này khi kiểm tra sáo.
- Chọn sáo có hình thức đẹp: Thường thì sáo Dizi sẽ được đánh giá là đẹp hơn, nhưng sáo Dizi thường lòng to và dày hơn, khó thổi lên quảng hơn. Sáo Việt thì sáo nứa Nam (dài, sáng màu, đều màu) thường được đánh giá là đẹp hơn sáo nứa Bắc (có thể bị ngắn, sẩm màu, loang, đốm, …). Và các bạn cũng có thể chú ý đến lỗ khoét, làm bóng vỏ, quấn dây, bọc inox, …
Xem thêm bài viết: Như thế nào là sáo chuẩn âm và cách nhận biết cây sáo chuẩn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sáo và tiêu:
- Nguyên liệu làm sáo tốt: trúc nứa ảnh hưởng khá nhiều đến chất lượng sáo và tiêu, cây nứa, trúc tốt sẽ giúp sáo, tiêu thổi tiếng đẹp hơn, lên quảng tốt hơn và bắt hơi hơn. Lòng to quá và dày quá sẽ khó lên quảng, lên nốt cao, lòng bé quá sẽ bí, khó thổi nốt trầm.
+ Độ dày phù hợp: độ dày trúc nứa nên ở khoảng 2 – 2,3 mm – do ở đầu to hơn – đầu sáo hoặc ở giữa sáo vào khoảng 1,5 – 2mm (áp dụng với sáo đô C5, sáo tone trầm hơn cần dày hơn, tone cao hơn cần mỏng hơn).
+ Kích thước lòng trong phù hợp: kích thước lòng trong sáo đô C5 thường sẽ là 13,2 – 13,9 (đo ở đầu sáo, đầu to hơn). Tone trầm hơn cần to hơn và tone cao hơn cần nhỏ hơn.
+ Độ thẳng: thực tế nếu không quá cong thì sẽ không ảnh hưởng đến âm thanh, thường thì chúng ta chọn độ thẳng cho yếu tố thẩm mỹ.
+ Độ tròn: trúc nứa tròn rất tốt để làm sáo, tuy nhiên, rất ít cây trúc nứa tròn 100%, do vậy, khi nứa không tròn, người khoét sáo cần biết cách khoét lỗ và chọn vị trí đặt lỗ phù hợp (nếu có kinh nghiệm thì đôi lúc sẽ còn tốt hơn trúc nứa tròn).
+ Độ già: Độ già là yếu tốt rất quan trọng, thường là thước đo chất lượng nguyên liệu, tuy nhiên, độ già nứa nên phù hợp, không nên già quá (âm sẽ đanh quá, không mềm mại). - Người khoét sáo có kinh nghiệm: Việc đo âm cho sáo rất quan trọng, kinh nghiệm khoét lỗ thổi, lỗ bấm và xử lý nguyên liệu cũng rất quan trọng, các bố trí các lỗ bấm trên ống sáo nữa. Tất cả đều ảnh hưởng đến tất cả chất lượng cây sáo.
- Sáo vỡ tiếng: vỡ tiếng có nghĩa là sáo đã được thổi một thời gian, tiếng sáo mượt hơn, hay hơn do lòng trong của sáo phẳng hơn, phản xạ âm tốt hơn, … Thường thì sau khi sáo vỡ tiếng sáo sẽ hay hơn, nhưng một số ít sẽ không hay bằng.
=> Như vậy, để có được một cây sáo tốt, cây tiêu tốt, cần có nguyên liệu tốt và người khoét sáo tốt. Khi mua sáo, các bạn không nhất thiết phải quá quan tâm đến các yếu tốt trên, vì suy cho cùng nó cũng để tiếng sáo của cây sáo tốt, hay hơn, hãy thổi và cảm nhận nhé.
Các lưu ý với các loại sáo khác:
- Sáo mèo và sáo bầu: sáo mèo và sáo bầu luôn khó đánh lưỡi hơn, đặc biệt là đánh lưỡi kép và sáo bầu. Để sáo mèo và sáo bầu dể đánh lưỡi, cần lam đồng nhẹ và nẩy, tuy nhiên, như vậy tiếng sáo mèo, sáo Bầu sẽ giảm bớt độ chắc, âm sắc có thể không đẹp bằng.
- Động tiêu: Động tiêu thường khó thổi nốt si giáng 2 và lên quảng 3 khó hơn (hãy đổi thế bấm để khắc phục nhé – Re3 mở các nốt mi fa sol nhé, si giáng 2 thì có thể mở nữa lỗ nốt si hoặc mở thế sol-si).
Trên đây là những phân tích về cách chọn sáo, tiêu tốt. Nếu các bạn đang mới học thổi sáo, chưa thể tự test sáo, hãy tìm một người thổi sáo tốt test hộ và gửi họ đọc bài viết này trước nhé. Và điều quan trọng hơn, hãy tìm shop sáo uy tín, vì ở đó, các bạn sẽ có thể hoàn toàn tin tưởng mà không cần phải test sáo nữa.
Để mua sáo, các bạn hay trở về này trang chủ của web, chọn ngay cho mình một cây sáo nhé!
Shop sáo trúc Lãng Tử: chuyên sáo ngang trúc nứa, sáo bầu, sáo mèo, tiêu bát khổng, tiêu trúc tím, các loại sáo Tàu được nhập khẩu trực tiếp từ Trung Quốc. Các bạn có nhu cầu có thể ghé thăm Shop sáo trúc uy tín chất lượng
Tôi đam mê tiêu sáo
Bộ môn âm nhạc truyền thống sáo trúc
Tôi đam mê chế tạo
Để tạo ra những cây tiêu, sáo tốt nhất
Hãy mua sáo ủng hộ tôi nhé!
Latest posts by Lãng Tử Sáo (see all)
